Kamuoyunda “Torba Yasa” olarak bilinen “7244 Sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmıştır.

Kanunda yer alan ve tarafımızca önemli görülen hususlar aşağıda açıklanmıştır.

1) SERMAYE ŞİRKETLERİNİN KAR DAĞITIMININ KISITLANMASI

Bilindiği gibi, 03.04.2020 tarih ve 2020-41 sayılı sirkülerimde açıkladığımız üzere;

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından 01.04.2020 tarihinde ticaret sicil müdürlüklerine gönderilen yazı kapsamında aşağıdaki hususların genel kurullarda görüşülmesi istenmişti.

TOBB tarafından gönderilen yazı ile;

  • Geçmiş yıl karlarının dağıtılmaması,
  • 2019 yılı net dönem karının en fazla %25 inin dağıtılması,
  • 2020 yılında yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtım yetkisi verilmemesi,

Tavsiye edilmişti.

Bu hususa ilişkin Şirketimizin değerlendirmesinde ise;

  • Söz konusu maddenin şirket genel kurul gündem maddeleri arasına alınmasının zorunlu olduğu,
  • Ancak tavsiye edilen hususlarla ilgili karar yetkisinin tamamen genel kurulun tasarrufunda olduğu, yani söz konusu maddenin görüşülecek olmasının kabul edilmesi anlamına gelmediği, genel kurulun ilgili maddeyi reddedebileceği, kısmen kabul edebileceği ya da tamamen kabul edebileceği belirtilmişti.

Bu defa, 7244 Sayılı Kanunun 12’nci maddesi ile; 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Geçici 13’üncü madde eklenmiştir. Söz konusu madde kapsamında;

  • Sermaye şirketlerinin, 30/9/2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşine kadarını dağıtabileceği,
  • Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçelerin dağıtıma konu edilemeyeceği,
  • Genel kurul tarafından yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyeceği,
  • Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketlerin bu hükümden istisna olduğu,
  • Madde de belirtilen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğu,
  • Genel kurul tarafından 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemelerin birinci fıkrada belirtilen sürenin sonuna kadar ertelendiği,

Belirtilmiştir.

Daha önce TOBB tarafından tavsiye edilen hususlar, yapılan düzenleme ile Kanunlaştırılmış ve zorunlu hale getirilmiştir.

 

Buna göre; Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, Limited şirketler ve Anonim şirketler kanun kapsamındadır.

 

Diğer taraftan; Adi şirketler, Şahıs şirketleri ve yabancı şirketlerin Türkiye şubeleri kapsam dışındadır.

 

Ayrıca; Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler de kapsam dışındadır.

2) KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ BAŞVURULARININ UYGUNLUK TESPİTİ BEKLENMEDEN SONUÇLANDIRILMASI

 

Kanunun 8’inci maddesi ile; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 25’ inci madde eklenmiştir. Söz konusu madde kapsamında;

Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecektir.

İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

3) İŞ SÖZLEŞMELERİNİN 3 AY SÜREYLE FESİH EDİLMESİ YASAKLANMIŞTIR

Kanunun 9’uncu maddesi ile; 4857 sayılı İş Kanunu’na Geçici 10’uncu madde eklenmiştir. Söz konusu madde kapsamında;

Her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemeyecektir. (17.04.2020 – 17.07.2020 arası)

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecektir.

Düzenleme kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyecektir.

Bu düzenleme hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecektir.

Cumhurbaşkanı, üç aylık süreyi altı aya kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır.

4) ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASI

 

Kanunun 7’nci maddesi ile; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 24’üncü madde eklenmiştir. Söz konusu madde kapsamında;

Ücretsiz izne ayrılan işçilere ve 15/3/2020 tarihinden sonra işten çıkarılmış olup işsizlik ödeneğinden istifade edemeyen işçilere, İşsizlik Fonundan her gün için 39,24 Türk Lirası (aylık 1.177,20 )) nakdi ücret desteği verilecektir.

Yapılan ödemelerden damga vergisi kesintisi (binde 7,59 oranında) yapılacaktır.

Ücretsiz izne ayrılarak ücret desteğinden yararlanan işçinin işveren tarafından fiilen çalıştırılmaya devam ettiğinin tespiti halinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 102’nci maddesinde belirlenen idari para cezaları dört katı olarak uygulanacaktır.

Bu kapsamda verilecek nakdi ücret desteğinden yararlanma süresini 6 ay süreyle Cumhurbaşkanı uzatabilecektir.

5) EVDEN ÇALIŞAN AR-GE VE TASARIM PERSONELİNE YÖNELİK YAPILAN DÜZENLEME

 

Kanunun 2’nci maddesinin (ğ) bendi ile;

5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında da yapılmasına,

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında Bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesine,

11/3/2020 tarihinden itibaren 4 ay süreyle sınırlı olmak üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanı tarafından izin verilebilecektir.

Bu süre, bitiminden itibaren Sanayi ve Teknoloji Bakanınca 3 aya kadar uzatılabilecektir.

Bu süre zarfında, 5746 sayılı Kanun ile 4691 sayılı Kanun kapsamındaki indirim, istisna, destek ve teşviklerden yararlanmaya devam edilecektir.

 

6) TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ, GREV VE LOKAVT HAKKINDA SÜRELERİN UZATILMASI

 

Kanunun 2’nci maddesinin (I) bendi ile;

6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle uzatılmıştır.

Cumhurbaşkanı, bu bentte yer alan üç aylık süreyi bitiminden itibaren üç aya kadar uzatmaya yetkilidir.

7) BAZI ALACAKLARIN ERTELENMESİ, TAHSİLİNDEN VAZGEÇİLMESİ VE YAPILANDIRILMASI

  1. a) Hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil bedellerinden 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenleri başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelemeye Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkili kılınmıştır.
  1. b) 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir.
  1. c) 2873 sayılı Millî Parklar Kanununa tabi yerlerde 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan kiralamalardan 1/4/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenmiştir.

ç) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların, 19/3/2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine büyükşehir belediyeleri, belediyeler, il özel idareleri ve birliklerde meclis; bağlı kuruluşlarda ise yetkili karar organı yetkili kılınmıştır.

  1. d) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri, tüm sosyal sigorta prim ödemeleri ile 3/7/1968 tarihli ve 1053 sayılı Belediye Teşkilâtı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne yaptığı yıllık taksit ödemelerinden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenler 3 ay ertelenmiştir.
  1. e) Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarının konutlara ve faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işyerlerine ilişkin su tüketimine bağlı alacakları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere belediye meclisi tarafından 3 ay ertelenebilir.
  1. f) Büyükşehir belediyeleri ile belediyeler, kendisinden izin veya ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle çalışan gerçek ve tüzel kişilere, toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere meclis kararıyla; gelir desteği ödemesi yapabilir, belirlenen döneme tekabül eden ruhsat, izin, hat kirası borçlarını faizsiz olarak 3 ay erteleyebilir.
  1. g) Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmı alınmayacaktır.

ğ) 16/8/1961 tarihli ve 351 sayılı Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanununun 16 ncı maddesi kapsamındaki kredi borçları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere, başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenecektir.

  1. h) Tarım satış kooperatifleri birliklerinin 1/6/2000 tarihli ve 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunun geçici 4 üncü maddesi uyarınca yeniden yapılandırılan ve yılda bir taksit olmak üzere ödenen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ait borç taksit ödemesi, faizsiz olarak 2021 yılına ertelenmiş, 2021 yılı dahil daha sonraki yıllarda ödenecek taksit tutarları da faizsiz olarak birer yıl ertelenmiştir.

ı) 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanununun 35 inci maddesinde düzenlenen yıllık aidat 2020 yılında alınmayacaktır.

  1. i) Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ)’a olan geçmiş dönem borçlarına ilişkin yapılandırma imkanı getirilmiştir.

 

7244 Sayılı Kanun’a ulaşmak için tıklayınız.

Saygılarımızla

Birikim Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim AŞ

SİRKÜLER İNDİR